Anadolu Ajansı, 6 Şubat 2024’te geçtiği haberde, 978 bini aşan nüfusuyla Esenyurt’un Türkiye’nin en kalabalık ilçesi unvanını koruduğunu belirtiyordu.
57 vilayetten büyük olmasının yanı sıra, göçün en denetimsiz halinin çıplak örneği olan Esenyurt, Ekim 2024 itibariyle artık ‘başkansız’ da bir ilçe.
Hızlıca Esenyurt Belediyesi’nde yaşananları hatırlamak gerekirse Mart 2024 seçimlerinde 227 bin 608 oy alan Cumhuriyet Halk Partisi adayı Ahmet Özer, terör örgütü üyeliği suçlamasıyla tutuklandı. Sonraki gün yerine kayyum olarak Can Aksoy atandı.
GÖÇLE DOĞAN İLÇE
Özer, Haziran 2024 seçimleride oy kullanan 464 bin seçmenin 227 bininin tercih ettiği isimdi. 1989’da birinci olarak belde olan Esenyurt’ta yapılan mahallî seçimlerde, daha evvel hiçbir aday bu kadar yüksek oy sayısına ulaşamamıştı.
2008’de ilçe statüsüne kavuşan ilçenin tarihi aslında ‘değişen İstanbul’ kavramının da tarihi bir örneği durumunda.
Göç, rant, çete üçgeninde daima gündeme gelen Esenyurt’un tansiyonlarına siyasi bir sürecin de eklenmesi ilçeyi hem tanımak hem de tarihî gelişimini hatırlatma ihtiyacı de doğurdu.
Esenyurt’un gerçeği: Göç
1913’te biten Balkan Savaşları’nda Trakya’daki topraklarını kaybeden Osmanlı, ağır bir göç dalgasıyla karşı karşıya kalınca tahlili Esenyurt Köyiçi olarak isimlendirilen bölgede buldu.
NÜFUS DAİMA ARTIYOR
Bölgede bulunan Eşkinoz isimli çiftliğe yerleştirilen Balkan göçmenleri, ömürlerini sürdürürken endüstrileşmeyle başlayan öbür bir göç dalgası nüfusun süratle artmasına neden olur.
1965’te bin 700’ü geçmeyen nüfus, 1985’te 22 bini aşar. Bugünün göstergeleri bir kenara 1980’li yıllarda bile Esenyurt’un nüfus artış suratı İstanbul ortalamasının üç katıydı.
100 yıl sonra da ilçenin bahtı tıpkı olur. Suriye Savaşı İstanbul’a gelen yüzbinlerce göçmenin tercih ettiği yer Esenyurt olurken, resmi datalara nazaran ilçede 150 binden fazla göçmen bulunuyor.
Yoğun nüfus ve kayıtsız göçün bir sonucu olarak ortaya çıkan güvencesizlik, kaçak çalışmanın da önünü açan bir etken. İlçenin rastgele mahallesinin sokaklarında gezerken merdiven altı atölyelerde çalışan çocuk yaşta göçmenleri görmek mümkün.
101 ÜLKEDEN GÖÇ ALDI
Kent Konseyi’nin açıklamalarına nazaran Esenyurt’ta 101 ülkeden vatandaş bulunuyor.
Afrika ve Suriye asıllı göçmenlerin yoğunluğu yalnızca ulusal basının da memleketler arası basının da ilgisini çekiyor.
Öyle ki 2020 yılından itibaren ilçede Uganda Hoşluk Müsabakası düzenlenmeye başladı. 2004’ten 2019’a kadar Afrika Uluslar Kupası da Esenyurt’ta yapılıyordu.
20 yıl ortayla uydu görüntüleri
Aşağıdaki iki farklı uydu fotoğrafının ortasında 20 yıl var. Birçok arazi imajı 20 yıl içerisinde inşaata dönüştü.
Söz konusu ‘inşaatın rantını’ anlamak için tekrar TÜİK bilgilerinden bir gösterge sunmak kıymetli. Bu bilgilere nazaran en çok daire yapılan ikinci ilçe Başakşehir üçüncü ilçe ise Küçükçekmece. Bu iki ilçedeki toplam daire sayısı 225 bine ulaşıyor. Yani Esenyurt, en yakın rakibinin iki katı kadar daire üreten bir pozisyonda.
REZİDANS CENNETİ
Devasa kar marjı nedeniyle ilçeninneredeyse her parseli öbür bir rezidans tarafından parsellendi. Orta sokaklarda, apansız karşınıza çıkan birçok rezidansla karşılaşıyoruz.
AKP iktidarının CHP’li Esenyurt Belediyesi’ne kayyum atılımının siyasi yankıları sürerken bu yazı dizisinde Esenyurt’un art sokaklarında, yıllardır gelişen sosyolojik durumu, değişimin şahitleri ve şahitleriyle takip edeceğiz.
İnşaat başkenti
2008’de ilçe statüsü tanına ilçe, o yıllarda da tanınan olan inşaat furyasının kalbi haline geldi. TÜİK datalarına nazaran 2011-2023 ortasında İstanbul’da iki ve daha yüksek katlı inşaa edilen binalardaki dairelerin toplam sayısı 1 milyon 980 bin. Birebir yıllar ortasında Esenyurt’ta inşa edilen daire sayısı ise 203 bin 909.
Esenyurt’un devasa bir şantiyeye dönüşümünü anlamak için son 12 yılda, İstanbul’da inşa edilen dairelerin yüzde 10’unun ilçede bulunduğunu belirtmekte de yarar var.
Yıllara nazaran Esenyurt’ta satılan konut sayısı
2015: 40545
2016: 40436
2017: 39676
2018: 36560
2019: 33194
2020: 36234
2021: 37102
2022: 36315
2023: 25189