Ruslarla Ukraynalılar ortasında evvelden de birtakım farklılıklar var idiyse de nüfusun büyük çoğunluğunun kendisini başka bir millete mensup hissetmesi kısmen 2014’ten sonra (Rusya’nın Kırım Yarımadası’nı ele geçirmesi ve Doğu Ukrayna’da Rus yanlısı ayrılıkçılarla çatışmaların başlamasından sonra) büyük ölçüdeyse bu savaşla meydana geldi.
Şu sorular sorulabilir: Ruslarla Ukraynalılar tıpkı kökten gelmiyor mu, tıpkı lisanı konuşmuyor mu? Öyleyse nasıl farklı bir millet olabilir?
Şöyle yanıtlayalım: Ukraynaca, Rusçaya benzese de ondan farklı bir lisan. Kaldı ki, milletlerin oluşumunda lisan birliği değerli olsa da kimi vakit külliyen birebir lisanı konuşanlar, farklı etkenlerle, farklı milletlere dönüşebilir. Hepimizin bildiği örnek, İngilizlerle Amerikalılar yahut Avustralyalılar (İngiliz İngilizcesiyle Amerikan İngilizcesi ortasındaki farkın Rusçayla Ukraynaca ortasındaki fark yanında devede kulak kalmasına karşın farklı bir millet ortaya çıkmış). Ya da Bulgarlarla Makedonlar (Dilleri, neredeyse tıpkı. Lakin II. Dünya Savaşı’nda periyodun faşist Bulgaristan idaresinin Makedonya’yı işgali, buradaki halkın kendisini Bulgarlardan başka hissetmesine neden oldu). Ukrayna’da ülkenin batısı ve ortasının Ukraynaca konuşmasına karşılık güneyi ve doğusu, Rusça konuşurdu. Putin’in savaş öncesi beklentisi, burada yaşayanların Rus ordusunu memnuniyetle karşılayacağı istikametindeydi. Sahiden de bir kısmı Rusya’ya sempati göstermiş olsa da değerli bir kısmı, ülkesinin savaş alanına dönmesine reaksiyon göstererek Rusya’ya tamamen yabancılaştı. Artık, bunların kıymetli kısmı, Kiev’in resmi haline reaksiyon gösterse de kendisini Ukraynalı hissediyor.
Bu savaş, bir milletin oluşumunda her vakit, destanlarla dolu bir ulusal tarihin de gerekli olmayabileceğini gösterdi. Ukrayna’daki resmi ve milliyetçi tarih telaffuzunda, 1600’lü, 1700’lü yıllarda yahut 1900’lerin birinci yarısında Ruslara karşı savaşmış birtakım Ukrayna Kozakları yahut Ukrayna milliyetçileri, Ukraynalıların temsilcisi üzere gösterilir ve güya bu olaylarda Ukraynalıların birden fazla, Rusya’ya yönelik bu isyanları desteklemiş üzere bir ima yaratılır. Meğer ki bu isyanlara Ukraynalıların az kısmı takviye vermiş, çoğunluk ya pasif kalmış ya da Rusları desteklemişti. Bu savaştaysa tablonun değiştiğini görüyoruz.
Bu yabancılaşmada Batılı ülkelerin hiç tesiri yok mu? Olağan ki var. Lakin dünya siyasetinde, mahallî etkenleri göz gerisi edilerek yalnızca Batı tesirinden bahsetmek yanlış olur.